[4.3.21.3] HIỂU RỒI

KHI TIỀN BẠC LÊN TIẾNG.
Có người hỏi: "TẠI SAO ÔNG LẠI VIẾT QUYỂN SÁCH NÓI VỀ TIỀN BẠC NÀY?". Một số người tin rằng có nhiều hình thức giàu có khác còn đáng được ước ao hơn cả tiền bạc.

Đúng vậy, có những tài sản không thể đo được bằng tiền, tuy nhiên, cũng có hàng triệu người phản đối ý kiến này với lý lẽ: "Có tiền mua tiên cũng được!".

Lý do để tôi chính để tôi viết quyển sách này là trên thực tế, có hàng triệu người, nam có nữ có, đang... chết khiếp vì nỗi sợ nghèo khó. Nỗi sợ hãi này tác động đến con người ra sao đã được nhà báo Westbrook Pegler mô tả khá rõ nét:

" Tiền bạc đôi khi chỉ là những vỏ sò, những miếng kim loại hay những mảnh giấy. Chúng không thể mua được những báu vật của trái tim và tâm hồn. Nhưng rất nhiều người, trong lúc túng bấn, không thể nhớ tới điều nàyvaf giữ vững tinh thần của họ. Khi một người sa cơ phải sống vất vưởng ngoài đường, không thể tìm được một việc để làm, thì những gì đang diễn ra trong đầu anh ta đều có thể được nhìn thấy qua vẻ ủ rũ và chán nản từ đôi vai, chiếc mũ, dáng đi đến cái nhìn. Anh ta không thể thoát khỏi mặc cảm tự ti khi nhìn những người có công ăn việc làm ổn định, ngay cả khi biết rằng họ không hơn anh ta nếu xét về tính cách, khả năng và trí thông minh.

Mặt khác, những người này (trong đó thậm chí có cả bạn bè của anh ta) lại có một cảm giác kẻ cả và đôi khi coi anh ta như một tai ương cần tránh xa một cách vô ý thức. Anh ta có thể vay mượn ai đó một lần, nhưng chẳng thấm vào đâu nếu chi tiêu như thường lệ, và anh ta cũng không thể hỏi mượn mãi. Tự bản thân việc vay mượn, trong trường hợp một người vay mượn để sống qua ngày, là một kinh nghiệm đau thương; đồng tiền vay mượn đó thiếu sức sinh sôi nảy nở để có thể giúp anh ta lấy lại tinh thần. Tất nhiên, không nguyên tắc nào trong cuốn sách này có thể áp dụng cho những kẻ ăn không ngồi rồi hay những người vô tích sự, mà chỉ áp dụng đối với những người chí ít có một ước vọng bình thường và có lòng tự trọng.

Phụ nữ ở cùng hoàn cảnh lại là những người hoàn toàn khác. Chúng ta thường không nghĩ về phụ nữ khi đề cập đến những người thất bại. Họ hiếm khi để mình rơi vào cảnh cơ hàn, hiếm khi chúng ta thấy họ đi ăn xin, và thật khó nhận ra họ trong đám đông qua những dấu hiệu rõ ràng thường được dùng để nhận diện những người đàn ông xa cơ lỡ vận. Dĩ nhiên, tôi không đề cập đến ở đây những "mụ phù thủy" đang lê bước trên đường phố, tương tự cánh đàn ông vô công rồi nghề đã nhắc ở trên. Tôi muốn nói đến các phụ nữ trẻ, những người đứng đắn và thông minh. Chắc chắn có nhiều người trong số họ thất bại nhưng nỗi thất vọng của họ không lộ ra ngoài.

Khi một người đàn ông sa cơ thất thế, anh ta mới có thời gian nghiền ngẫm. Anh ta sẽ đi sẽ đi hàng dặm để xin việc làm và khám phá ra rằng chỗ ấy đã tuyển được người rồi , hoặc đó chỉ là công việc không có lương cứng mà chỉ được hưởng hoa hồng còm cõi nhờ bán những món linh tinh mà sỡ dĩ có người chịu mua chẳng qua là vì họ động lòng trắc ẩn. Bỏ qua những công việc đó, anh ta lại thấy mình quay về với đường phố, đi lang thang khắp nơi mà chẳng biết đi đâu. Anh ta cứ đi, đi mãi. Anh ta nhìn chằm chằm vào những ô kính của cửa hiệu trưng bày những loại hàng hóa xa sỉ không dành cho anh ta và cảm thấy tự ti, rồi nép mình nhường chỗ cho những người khác vào ngắm nhìn và sau xưa chọn lựa. Anh tha thẩn vào một nhà ga xe lửa hoặc ghe vào một thư viện công cộng nào đó nghỉ chân và hưởng nhờ chút hơi ấm lò sưởi, nhưng đó không phải là đi tìm việc, và anh ta lại tiếp tục đi. Có thể anh ta không biết, nhưng sự lang thang vô định đó “tố giác” tình trạng thất nghiệp của anh ta dù dáng vẻ anh ta chưa bộc lộ điều gì cả. Có thể anh ta vẫn chải chuốt trong những bộ quàn áo thời còn có việc làm ổn định, nhưng những bộ quần áo không che dấu được vẻ chán nản của một con người.

Anh ta gặp hàng ngàn người khác nhau, từ những nhân viên kế toán, thư kí, dược sĩ đến cả những người lao động chân tay, tất cả mọi người đều bận rộn với công việc của mình và từ tận đáy lòng anh ta ghen tị với họ. Họ có sự độc lập về tài chính, lòng tự trọng, nhân cách. Còn anh ta không thể thuyết phục được bản thân rằng mình cũng là người tốt, mặc dù cứ vài giờ anh ta lại tranh luân với chính mình và đưa ra một “phán quyết “ hết sức vừa ý.

Chính tiền bạc đã tạo ra sự khác biệt ở con người đó. Chỉ cần có một ít tiền thôi, anh ta sẽ lại là chính mình. “

Think & Grow Rich - Napoleon Hill. Chương 14 trang 355. Bản dịch của nhà xuất bản Trẻ.